بررسی دیدگاه علامه طباطبایی(ره) درباره معرفت نفس و رابطه آن با تهذیب و اخلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 شورای عالی انقلاب فرهنگی

2 اموزش و پرورش استان تهران

چکیده

علامه طباطبایی (ره) با بررسی آیات معرفت نفس در قرآن کریم علاوه بر تعریف فلسفی از نفس، نفس را موجودی معتدل و ساده دانسته که تقوا و فجور بر اساس آن نسبت پیدا می‌کند. موجودی که با گناهان آلوده‌شده و باتقوا، تزکیه و تهذیب می‌شود. بر اساس نفس است که انسان محروم یا سعادتمند و رستگار می‌گردد. به‌طورکلی نفس آدمی موجودی مجرد است، موجودی ماورای بدن و احکامی دارد غیر از احکام بدن. به بیانی دیگر موجودی است غیرمادی که نه طول دارد نه عرض و نه در چاردیواری بدن می‌گنجد؛ بلکه با بدن ارتباط و علقه‌ای دارد و یا به عبارتی با آن متحد است و باشعور، اراده و سایر صفات ادراکی، بدن را اداره می‌کند. علامه معتقد است نفس انسان طریقی است که به‌واسطۀ آن به پروردگار خود می‌رسد. تکامل نفس از عوالم حسی به مثالی، عقلی و فراعقلی همان مسیری است که باید آن را بپیماید.در این تحقیق با استناد به آیات قرآن کریم به بیان مراتب نفس، ارتباط آن با معرفت نفس و ارتباطِ معرفت نفس با تهذیب و اخلاق پرداخته‌شده است. مسئله‌ی اصلی تحقیق بررسی چگونگیِ ارتباطِ تهذیب نفس با اخلاق است و فرضیه تحقیق به اثبات این موضوع می‌پردازد که با استناد آیات قرآن کریم رابطه اخلاق و معرفت نفس دوطرفه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Allameh Tabatabai’s view about knowledge of the self and its relationship with ethics

چکیده [English]

Allameh Tabatabai’s view about knowledge of the self and its relationship with ethics
In this paper. I will investigate Allameh Tabatabai’s view regarding the relation between Self-knowledge and morality. Allameh is generally a defender of Mulla Sadra transcendental philosophy and widely appeals to Quran. In general, the human soul is the incorporeal beings. The soul is united to the body. It is immaterial that neither the length nor the width. Allameh Tabatabai believes that the human soul is such a way that it reaches to his Lord. He states the move to self-purification is done by morality.
In this study, citing to Quranic verses, he knows the soul a two-faced being. One face toward the material world, the other face toward the Metaphysics. The main problem with the study was to investigate the relationship between self-purification and ethics. According to Allameh, there is a mutual relationship between morality and self-knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allameh Tabatabaei
  • self-knowledge
  • ethics