نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
پژوهشگر و استادیار مدعو
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
چکیده
علّامه طباطبائی در معرفت‌شناسی خویش، توجّه و التفات خاصّی نسبت به «بدیهیّات» نشان می‌دهد. وی در این زمینه با تأکید بر «تصدیقات بدیهی» و نقش مبنایی آن‌ها در ساختار معرفت، به ارائه‌ی مبناگرایی خویش می‌پردازد. خطاناپذیری «تصدیقات اوّلی» و اهمیّت آن‌ها در معرفت‌شناسی علّامه طباطبائی سبب شده است تا دیدگاه وی را به صورت «مبناگرایی خطاناپذیر» آشکار نماید. بدون شکّ، مسئله‌ی «شناخت یقینی» و ارزش معرفت‌بخشی آن در معرفت‌شناسی علّامه طباطبائی، جولانگاه اصلی وی در انتخاب این نوع از مبناگرایی بوده است.
تسلسل‌ناپذیری «تصدیقات نظری»، به عنوان مهمّ‌ترین دلیلی است که علّامه طباطبائی در اثبات دیدگاه مبناگرایانه‌ی خویش، بدان تمسّک می‌جوید. وی در این زمینه، رابطهی «تصدیقات نظری» با «تصدیقات بدیهی» را بر اساس رابطهی توالّد مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد؛ این در حالی است که چنین رابطه‌ای را بین «تصدیقات بدیهی» و «اصل امتناع تناقض» منتفی می‌داند.
در معرفت‌شناسی علّامه طباطبائی، «اصل امتناع تناقض»، نه به عنوان یک «باور پایه»، بلکه به عنوان «اُم القضایا» و مهمّ‌ترین پشتوانه‌ی فکری و منطقی حاکم بر اندیشه‌ی بشر لحاظ می‌گردد که بدون توجّه به آن، اساس هر گونه آگاهی و تفکری نیز، منتفی خواهد شد.
واژه‌گان کلیدی: رویکرد مبناگرایی، علّامه طباطبائی، مبناگرایی خطاناپذیر، تصدیقات بدیهی، تصدیقات نظری، معرفت‌شناسی، اصل امتناع تناقض.
کلیدواژه‌ها [English]
)