تحلیل تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی درباره تکلم الهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجو

چکیده

یکی از پرمخاطره ترین مسائل در تاریخ اندیشه های کلامی مسئله کلام خداوند است. متکلمان مسلمان، نخست تحت تاثیر آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و سپس در مواجهه با اندیشه های مسیحی مسئله صفات را عرضه کردند.پس از آن برمبنای تلقی های متفاوت از صفات الهی، اختلافات و مشاجراتی درباره متکلم بودن خدا بوجود آمد.با توجه به دیدگاه های متکلمان مسلمان درباره کلام خدا می توان گفت در طول تاریخ این مسئله دغدغه بسیاری از متفکران بوده ودر این میان اندیشه فخر رازی و نظریه علامه طباطبایی از ژرف نگری خاصی برخوردار است و نوشتار پیش رو به هدف مقایسه و ارزیابی این دو نظریه تدوین شده است.
فخر رازی معتقد است ورای این الفاظ در ذهن متکلم معانی قرار دارد که آن را کلام نفسی می نامند. دلیلی بر اثبات این نظر وجود ندارد در جملات خبریه غیر از علم و در جملات انشایی غیر از اراده و کراهت چیزی به نام کلام نفسی وجود ندارد و هر چه است همان علم و اراده است. در مقابل نظرات علامه طباطبایی دال بر مجهول بودن حقیقت کلام الهی دارد ، کلام حق، همان ظهور علوم مکنونه و اسرار مخزونه غیبیه بر برگزیدگان است کلام نسبت به هر متکلمی نوعی خاص می باشد، و در مورد حق تعالی به لحاظ ظهور آن در عوالم روحانی، برزخی و حسی، و از جهت متعلقات کلام یا مخاطب های مختلف، متنوع و ذومراتب می گردد،اما در جهت ذات حق مراتبی ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis Tabatabai and Fakhr Razi's views on divine speech

نویسنده [English]

  • masomeh marzban
چکیده [English]

One of the most challenging issues in the history of theological thought is the word of the Lord. Muslim theologians, first by the Quran and the traditions of the Prophet (PBUH) and then in the face of Christian thought is based on the perceptions of different attributes Krdnd.ps a divine characteristics, differences and disputes about the existence of God speaking Md.ba According to the views of Muslim theologians can be said about the word of God in the history of this issue of concern to many thinkers, and in the meantime, Fakhr Razi's thoughts and theories of deliberation Tabatabai particular and the present article aims to compare and evaluate the two theories has been developed.
Fakhr Razi believes is the meaning behind these words in mind theologians call it the word of breath. There is no proof of this in terms other than science and in terms INSHA Khbryh other than self-determination and hate speech is no such thing as what is the science and the will. The comments of the truth of God's word is unknown Tabatabai evidence, the right words, the advent of the Hidden and Mkhzvnh heavenly secrets is the chosen word to each speaker is a certain kind, and about God in terms of its appearance in the spiritual realms , Purgatory and sensory, and from the power of words and the audience, be varied and graded, but not hierarchical in nature right.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Word of God "
  • " Tabatabai "
  • " Fkhrrazy