علاّمه طباطبائی: معرفت‌شناسی مبناگرا

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

علاّمه طباطبائی در معرفت‌شناسی خویش، توجّه و التفات خاصّی نسبت به «بدیهیّات» نشان می‌دهد. وی در این زمینه با تأکید بر «تصدیقات بدیهی» و نقش مبنایی آنها در ساختار معرفت، به ارائة مبناگرایی خویش می‌پردازد. خطاناپذیری «تصدیقات اوّلی» و اهمیّت آنها در معرفت‌شناسی علاّمه طباطبائی سبب شده است تا دیدگاه وی را به صورت «مبناگرایی خطاناپذیر» آشکار نماید. بی‌شک مسئلة «شناخت یقینی» و ارزش معرفت‌بخشی آن در معرفت‌شناسی علاّمه طباطبائی، جولانگاه اصلی وی در انتخاب این نوع از مبناگرایی بوده است. تسلسل‌ناپذیری «تصدیقات نظری»، به عنوان مهم‌ترین دلیلی است که علاّمه طباطبائی در اثبات دیدگاه مبناگرایانة خویش، بدان تمسّک می‌جوید. وی در این زمینه، رابطة «تصدیقات نظری» با «تصدیقات بدیهی» را بر اساس رابطة توالد مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. این در حالی است که چنین رابطه‌ای را بین «تصدیقات بدیهی» و «اصل امتناع تناقض» منتفی می‌داند. در معرفت‌شناسی علاّمه طباطبائی، «اصل امتناع تناقض»، نه به عنوان یک «باور پایه»، بلکه به عنوان «اُمّ‌القضایا» و مهم‌ترین پشتوانة فکری و منطقی حاکم بر اندیشة بشر لحاظ می‌گردد که بدون توجّه به آن، اساس هر گونه آگاهی و تفکّری نیز منتفی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Allameh Tabatabāi': A Foundational Epistemologist

نویسنده [English]

  • solati yahya
چکیده [English]

Allameh Tabatabaee pays a special attention to the Evidents, in his Epistemology. He has exhibited his own foundationalism by emphasizing the evidential acknowledgements and their foundational role on the structure of Epistemology. The Infallibility of the preliminary acknowledgements and their importance in the epistemology of Allameh Tabataba’i has made his view be shown as the infallible foundationalism. Indubitably, the problem of the certain knowledge and its value of epistemological in his Epistemology has been the main agent in choosing this type of foundationalism. The non-regressive approach in the theoretical acknowledgements is considered as the main reason used by Allameh Tabataba’i in his foundational views. In this field, he considered the relations between theoretical acknowledgements and evidential acknowledgements based on the relation of geniture. However, he denies such a relation between evidential acknowledgements and the principle of contradiction. In Allameh’s Epistemology, the principle of contradiction is not considered as a basic belief, but as the basic of propositions and the most important logical and theoretical bankroll that dominates the mankind’s thinking, while not paying attention to thi

کلیدواژه‌ها [English]

  • Approach of the Foundationalism
  • Allameh Tabataba’i
  • Infallible Foundationalism
  • Evidential Acknowledgements
  • Theoretical Acknowledgements
  • epistemology
  • the Principle of contradiction