بررسی میان رأی ملاصدرا و علامه طباطبائی (ره) در عالم ذر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه رضوی، مشهد، ایران

چکیده

در قرآنکریم آیاتی وجود دارد که نشانگر این مطلب است که خداوند از همه افراد انسان عهد و پیمان گرفته است. قرآنکریم در آیه 172 سوره اعراف است می‌فرماید: ﴿و إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی‏ آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بربّکم قالوا بلی. در فلسفه بحث از کینونت سابقه نفوس با عنوان نحوه تنزل انسان از مراتب عالیه وجود و پدید‌آمدن او در عالم ماده یکی از مباحثی است که در حکمت متعالیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، اولاً ارائه گزارش صحیح و مستند از رأی این دو حکیم و در نهایت داوری میان این دو نظر است. حاصل این پژوهش چنین است که رأی ملاصدرا در مسئله عالم ذر با قواعد عقلی- فلسفی سازگاری بیشتری دارد و مخالفت صریحی نیز با آیات مربوط به این مسئله ندارد. اما رأی علامه اشکالات و محذورات عقلی در پی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study between the Opinion of Mulla Sadra and Allameh Tabataba'i in the World of Zar

نویسندگان [English]

  • hosein ghafari 1
  • abbas hakimzadeh 2
1 Associate Professor of Philosophy, University of Tehran, Tehran, Iran. tehran university
2 Phd Student of Islamic Philosophy and Kalam, Razavi Islamic Sciences University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

There are verses in the Holy Qu'ran that indicate that God has made a testify with all human beings. The most obvious is the verse 172 of Surat al-A'raf, which states: "And [mention] when your Lord took from the children of Adam - from their loins - their descendants and made them testify of themselves, [saying to them], Am I not your Lord? They said, Yes, we have testified". In the philosophical discussion of Being in the history of the mind, as How to degrade man from the highest levels of existence and his emergence in the material world, is one of the topics discussed in transcendent wisdom. Based on the author's induction There are two points of view in the explanation of the being of the history of the soul or the world of Zar: Sadr al-Mutallahin: He attributes this to God's rational knowledge of the origin of man. 2: Allameh Tabataba'i: He believes that the place of obtaining the covenant was the world of forms And this is a formative vow, that is, the attentiveness to the right of transcendence in all human beings is instinctively institutionalized. The purpose of this study is, firstly, to provide an accurate and documented report on the opinion of these two sages and finally to judge between these two views. The result of this research is that Mulla Sadra's opinion on the issue of the world of Zar is more compatible with rational-philosophical rules and does not have explicit opposition to the verses related to this issue. Allameh's opinion is more in line with appearances.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mind
  • Being of History
  • The World of Zar
  • Occurrence
  • Obsolescence
-                    قرآن کریم.
-                    إبن سینا، حسین بن عبدالله. (1119). الاشارات و التنبیهات. تحقیق دکتر سلیمان دنیا. چاپ سوم. قاهره: دارالمعارف.
-                    إبن سینا، حسین بن عبدالله. (1385). النجاه. قم: بوستان کتاب.
-             اژدر، علیرضا. (1391). «بررسی انتقادی نظریه حرکت جوهری ملاصدرا»دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی.دوره 1 . شماره 1. صص 22-7.
-                    جوادی آملی، عبدالله. (1375). رحیق مختوم. تدوین حمید پارسانیا. چاپ اول. قم: انتشارات اسراء.
-             حسینی طهرانی، محمدحسین. )1426(. لبّ اللّباب در سیر و سلوک أولی الالباب. چاپ سیزدهم، مشهد: انتشارات علامه طباطبائی.
-                    زنوزی، علی بن عبدالله. (1378). مصنفات مدرس زنوزی، تهران: انتشارات اطلاعات.
-                    صدرالدّین شیرازی، محمدبن إبراهیم. (1368). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. قم: مکتبه المصطفوی.
-             صدرالدّین شیرازی، محمدبن إبراهیم. (1382). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه با حواشی ملاهادی سبزواری. تصحیح سیدجلال­الدین آشتیانی. چاپ سوم. بوستان کتاب.
-                    صدرالدّین شیرازی، محمدبن إبراهیم. (1354). المبدأ و المعاد. چاپ اول. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
-                    صدرالدّین شیرازی، محمدبن إبراهیم (1363)، المشاعر، چاپ دوم، تهران، کتابخانه طهوری.
-                    ــــــــــــــــــ . (1378). المظاهر الالهیه.تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-                    ـــــــــــــــــ . (1366). تفسیر القرآن الکریم. چاپ دوم. قم: انتشارات بیدار.
-                    ــــــــــــــــــ . (1363). مفاتیح الغیب. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى.
-                    طباطبائی، محمدحسین. (1387). روابط اجتماعی در اسلام به ضمیمه چند رساله دیگر. قم: بوستان کتاب.
-                    ــــــــــــــــــ . (1419). الرسائل التوحیدیه. چاپ اول. بیروت: مؤسسه النعمان.
-             ــــــــــــــــــ . (1388). شرح نهایة الحکمة، تصحیح غلامرضا فیاضی، چاپ چهارم، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
-                    ــــــــــــــــــ . (1393). المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
-                    ــــــــــــــــــــ . (1413). کتاب الانسان.چاپ دوم. بیروت: دارالضوء.
-                    مطهری، مرتضی. (1376). مجموعه آثار. تهران، انتشارات صدرا.
-                    میرداماد، محمدباقر. (۱۳۶۷). القبسات.به اهتمام مهدی محقق، تهران.
-                    نصر، سیدحسین. (1382). سه حکیم مسلمان.ترجمه احمد آرام. چاپ پنجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.